"Βασίλειος Διγενής Ακρίτας"

Abstract

Πέρασαν ακριβώς δέκα (10) χρόνια από τότε που ανεβάσαμε την "ΕΙΡΗΝΗ" του Αριστοφάνη σε Ποντιακή διάλεκτο στις εκδηλώσεις "ΑΘΗΝΑ, πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης". Το εγχείρημά μας ξεπέρασε το αναμενόμενο και περπάτησε περήφανα στους "εύφορους" δρόμους που οδηγεί η παράδοση. Ο Ποντιακός λόγος έπεσε σπόρος στο έδαφος της Αττικής κωμωδίας που απέδωσε χυμώδεις καρπούς και αυτοί με τη σειρά τους αναπτύχθηκαν σε βλαστούς πνευματικής ευφορίας και που οδήγησαν τη Νέα Ποντιακή Σκηνή σε ένα δεύτερο τολμηρό και πιο σημαντικό εγχείρημα που ονομάζεται "ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ". Είναι ένα μουσικοδραματικό λαϊκό έργο, που σε αυτό δεσπόζει η μουσική "ΕΝ ΠΟΛΛΟΙΣ" και ο λόγος εν ολίγοις. Εδώ όταν λέμε λόγο εννοούμε τον ατραγούδιστο που αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του τραγουδισμένου. Ο τραγουδισμένος λόγος στον "ΔΙΓΕΝΗ ΑΚΡΙΤΑ" δεν είναι ένα απλό τραγουδάκι που επαναλαμβάνεται στροφικώς. Κάθε ένα από αυτά είναι και ένα αυτοτελές μονόπρακτο θεατρικό δρώμενο που το χαρακτηρίζει η κλασική μορφολογική του αρχιτεκτονική, που είναι: "Ο πρόλογος - διάλογος - μονόλογος - επίλογος". Να σημειωθεί ότι η δημώδης ακριτική ποίηση του Πόντου είναι πρωτογενής. Όλα τα άλλα δημοτικά τραγούδια της πατρίδας μας, αλλά και το Λόγιον Έπος "ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ" άντλησαν τα θέματά τους από τα δημώδη ακριτικά του Πόντου (Κρουμβάχερ, Γκρεκουάρ, Ν. Πολίτης, Α. Τάμης - καθηγητής Πανεπιστημίου Μελβούρνης, Π. Καλονάρος). Αλλωστε την συγκινητική του μαρτυρία καταθέτει στο ποίημά του "ΠΑΡΘΕΝ", πάρθηκε δηλαδή, ο μεγάλος μας Αλεξανδρινός ποιητής Κ. ΚαΒάφης: "Όμως απ' τα άλλα πιο πολύ με άγγιζε το άσμα το Τραπεζούντιον, με την παράξενή του γλώσσα...". Η μουσική λοιπόν βασισμένη στους χυμώδεις μελωδικούς σχηματισμούς της παράδοσης του Πόντου, γιγαντώνεται με τους πολυποίκιλους επικολυρικούς ρυθμονοδικούς σχηματισμούς, δημιουργώντας διαστάσεις θριάμβου και μεγαλοπρέπειας, απαράμιλλης αισθητικής και χρωματοφθογγικών συναισθημάτων. Για πρώτη φορά χρησιμοποιείται η επιστήμη της μουσικής "αντίστιξης" στο χώρο της Ποντιακής μουσικής, και τα αποτελέσματά της είναι θριαμβευτικά. Επίσης και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν πολλά παραδοσιακά όργανα, για την συγκρότηση παραδοσιακής ορχήστρας, όπως: 4 ποντιακές λύρες, βιολοντσέλο, βιολί, κλαρίνο, γαβάλ (καβάλι), λαούτο, ούτι, σίστρα, κρουστά. Με δυο λόγια: "Ο ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΑΣ" στη δομή του είναι μια λαϊκή όπερα, πέρα για πέρα, γιατί στηρίζεται αποκλειστικά και στην παράδοση λόγου και μουσικής. ΛΑΖΟΣ ΤΕΡΖΑΣ