"Τρία ποιήματα για το χρόνο του Κ. Π. Καβάφη"

Abstract

ΕΝ ΤΩ ΜΗΝΙ ΑΘΥΡ: «Ο Λεύκιος» -φανταστικό πρόσωπο- «απεβίωσε εις ηλικία 27 (ΚΖ) ετών εν τώ μηνί Αθύρ, ήτοι Σεπτέμβριον ή Οκτώβριον». Οι άλλοι σχολιαστές μιλούν για Οκτώβριο-Νοέμβριο' πάντως πρόκειται για το μήνα που έφερε το όνομα της Αιγυπτιακής θεάς των τάφων αλλά και του έρωτα (Α. Κόμης, Κ.Π. Καβάφης, Κέρκυρα 1935, σ. 36-38). Διαβάζοντας αυτά τα 3 ποιήματα η προσοχή μου στράφηκε στο πώς μετράει ο ποιητής το χρόνο. Κι έτσι στη Μονοτονία με οδήγησαν οι γνωστές εικόνες των καφενείων της ποίησης του Κ. Καβάφη όπου σε μίαν αιώνια σχεδόν αναμονή του τέλους οι ωραίες στιγμές μοιάζουν να μην υπήρξαν, καθώς όλα καταπνίγονται απ' την αράχνη του χρόνου. Στη Λήθη ο παρελθών χρόνος της ομορφιάς των λουλουδιών αποκομμένος πια από τον ενεστώτα "ξεχνάει" τη λάμψη του ήλιου, το σώμα του έρωτος. Έτσι κι ο παρελθών χρόνος της ομορφιάς των γυναικών, μαραίνεται αναπολώντας τη ζωή, τον έρωτα, τις δροσερές αυγές. Στο τρίτο ποίημα, Εν τω μηνί Αθύρ, κυριαρχεί η αίσθηση, ότι το παρελθόν που διαβάζει στον παρόντα χρόνο ο αναγνώστης, προβάλλεται διαχρονικά σ' ένα αέναο μέλλον, καθώς το αίσθημα της σχέσης και της αγάπης για το νέο άνδρα παραμένει άφθαρτο. Πέρα απ' το θάνατο, πέρα απ' το χρόνο που έφθειρε την πέτρα, πάλλεται η ψυχή, το πόσο "...μεγάλως αγαπήθη ο Λεύκιος". Η εικόνα που επίμονα ταυτίστηκε μέσα μου με το ποίημα, σχεδόν με την πρώτη ανάγνωσή του, είναι το αρχαίο ανάγλυφο. "...Ο ύπνος και ο θάνατος σηκώνουν το σώμα του νεκρού πολεμιστή..." Με ποια συγκίνηση τους ξαναβρήκα στο ποίημα "Η κηδεία του Σαρπηδώνος" "...Τους δύο αδελφούς, τον ύπνο και το θάνατο".