"Ο κοινός λόγος" Έλλη Παπαδημητρίου

Abstract

Η παράσταση του Κοινού Λόγου βασίζεται σε αφηγήσεις ανωνύμω ν, καταγραμμένες από την Έλλη Παπαδημητρίου (1906-1993), που χρονικά καλύπτουν το διάστημα από τις ειρηνικές μέρες στη Μικρά Ασία, πριν από την Καταστροφή, ως τον Εμφύλιο και τα κατοπινά δύσκολα χρόνια. Οι αφηγήσεις του Κοινού Λόγου διαθέτουν σπάνιες αρετές, πρώτα απ' όλα γνησιότητα και άκρα οικονομία στην έκφραση και στη συγκίνηση. Δεν υπάρχει τίποτα περιττό ή κούφιο. Ο αφηγητής περιγράφει τα γεγονότα που τον σημάδεψαν τοποθετώντας τον εαυτό του στο κέντρο, μα και σε απόσταση απ' αυτά. Χάρη στην απόσταση αυτή, που κάποιες στιγμές μας παραπέμπει στην αρχαία τραγωδία, η ουσία και η συγκίνηση της ζωής μεταδίνονται με απόλυτη αμεσότητα. Και τα μικρά ή τα μεγάλα περιστατικά που αφηγείται ο καθένας, συναρμολογούν, το ένα πλάι στο άλλο, μια ολόκληρη εποχή, το πάθος και το κλίμα της. Οι αφηγήσεις που επιλέξαμε είναι γυναικείες, γιατί μας ενδιαφέρει να δούμε την ιστορία μέσα από το φίλτρο της γυναικείας έκφρασης και ευαισθησίας, να μετρήσουμε τα σημάδια της όπως εγγράφονται στην ψυχή και στη ζωή των προσώπων που πολλές φορές στέκονται σε δεύτερο πλάνο. Και βέβαια είναι περιττό να τονίσουμε τη συνταρακτική επικαιρότητα αυτών των κειμένων. Έξω από την πόρτα μας οι εμφύλιοι κι η προσφυγιά είναι σε ημερήσια διάταξη. Στην παράστασή μας αναζητούμε τα κατάλληλα θεατρικά μέσα, τους ρυθμούς και τα χρώματα, για να ζωντανέψουμε μια γλώσσα γνήσια και άμεση σαν τα γεγονότα και την ουσία της ζωής που μεταφέρει, γιατί πάνω απ' όλα εκείνο που μένει είναι η αξιοπρέπεια, η ανθρωπιά, η βαθιά πίστη στη ζωή. Κι αυτή ακριβώς η πίστη, η θέληση για ζωή, κάνει το γέλιο ν'ανθίσει πλάι στο δάκρυ, οδηγεί τα βήματα στο χορό και ενώνει τις φωνές στο τραγούδι, το τραγούδι που μιλάει με τη δική του γλώσσα για την αξία της ζωής.