"Κύων, Το δαιμόνιο των Ελλήνων", Μ. Γκερέν

Abstract

Ο "Κύων" είναι έργο γραμμένο από Έλληνα, αν δεχτούμε ότι, ασχέτως καταγωγής, Έλληνες καλούνται οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες. Στον "Κύνα" ο Michel Guerin θέτει τα όπλα εξέχοντος διανοητή, στην υπηρεσία της αγάπης του για το θέατρο και τον ελληνικό πολιτισμό. Και, υιοθετώντας τόνους άλλοτε σαρκαστικούς και άλλοτε απλώς φιλοπαίγμονες, πραγματεύεται θέματα που καίνε: σχέσεις ηθικής - πολιτικής, κορμιού - ψυχής, γνώμης - αλήθειας. Χώρος δράσης του έργου η αρχαία Αθήνα - από το 419 ως το 399 π.Χ. Πρόκειται, δηλαδή, γα την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου που οδήγησε στην κατάλυση ενός από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπινου πολιτισμού, που ήταν η δημοκρατία του αθηναϊκού άστεος κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα. Κεντρική μορφή του έργου είναι ο Σωκράτης. Γύρω του στρέφονται πρόσωπα γνωστά από την ιστορία: Αλκιβιάδης, Κρίτων, Ξανθίππη κ.ά. Έχουμε μπροστά μας ένα γαλαξία μορφών που χαρακτηρίζει έναν κόσμο με τον οποίο η ανθρωπότητα είχε, έχει και θα έχει ανοιχτούς λογαριασμούς, αν δεν θέλει να παραδοθεί οριστικά στη βαρβαρότητα. Γιατί, όπως έγραφε την επαύριο του Β' παγκοσμίου πολέμου ο Αλμπέρ Καμύ "η επίγνωση της άγνοιάς μας, η άρνηση του φανατισμού, τα όρια του κόσμου και του ανθρώπου, το πρόσωπο του αγαπημένου μας, η ομορφιά - να το στρατόπεδο που θα σμίξουμε Έλληνες". Από αυτήν την άποψη ο "Κύων" δεν είναι έργο ιστορικό. Είναι ένα κείμενο στο οποίο η συνείδηση της ιστορικής τραγικότητας σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση των δυνάμεων του θεάτρου αναδεικνύουν τη δραματική επικαιρότητα ενός πανανθρώπινου αιτήματος.