“Θεσμοφοριάζουσες“ Αριστοφάνη

Abstract

Ναι. Στις Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη, «όλα είναι... γυναίκα».Άντρες μιλούν για τις γυναίκες, γυναίκες μιλούν για τις γυναίκες,άντρες μιμούνται τις γυναίκες, άντρες ντύνονται γυναίκες,άντρες εναντιώνονται στο γυναικείο κόσμο,γυναίκες ελπίζουν σ’ έναν κόσμο γυναικείο. Ποιος είναι όμως αυτός ο Συγγενής; Πουθενά μέσα στο έργο δεν ακούγεται το όνομά του. Σαν να μην έχει άλλη ταυτότητα εκτός της…συγγένειάς του. Ποιος είναι; Ένας απλός συγγενής. Ναι. Αλλά ποιου; Του Ευριπίδη; Δικός μας; Όλων; Μήπως είμαστε εμείς οι ίδιοι; Στην παράστασή μας, σαν μέσα σ’ ένα όνειρο – όνειρο ή εφιάλτης – στο τώρα!, στην εποχή μας, στην εποχή της κρίσης των πάντων, στην εποχή της ανυπαρξίας κάθε ταυτότητας, ένας άντρας – ένας συγγενής μας - παγιδευμένος στην αντίληψη πως η κοινωνία έχει φύλο και το φύλο αυτής είναι αρσενικού γένους, χάνεται μέσα σ’ ένα λαβύρινθο μεταμορφώσεων, για να βρεθεί αποκλεισμένος σ’ ένα χώρο καθαρά θηλυκό. Στις Θεσμοφοριάζουσες, αυτήν την απειλητική κωμωδία, ο άντρας συναντά το αδιέξοδο της κυριαρχίας του. Ούτως ή άλλως ο ανδρισμός κατασκευάζεται μπροστά στους άλλους άντρες κι εναντίον της θηλυκότητας, σ’ ένα είδος φόβου του θηλυκού, και καταρχάς του θηλυκού στοιχείου που υπάρχει μέσα στον ίδιο τον άντρα. Ο φόβος των αντρών για τη γυναίκα έχει τις ρίζες του στον «τρόμο του ευνουχισμού». Μήπως αυτός ο φόβος πρέπει κάποια στιγμή να ξεπεραστεί; Μήπως τελικά το πρόσωπο του μέλλοντος είναι θηλυκού γένους; Ακόμη κι όταν ο Συγγενής ξυπνάει απ’ αυτόν τον κωμικό εφιάλτη, το ερώτημα συνεχίζει να υπάρχει. Οι Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη, αν και σε πρώτο επίπεδο φαίνεται να μην έχουν καμία σχεδόν πολιτική χροιά, ίσως είναι το πιο πολιτικό έργο απ’ όλα. Το μέλλον είναι γυναίκα...